วิธีการเล่น Mahjong หรือ ไพ่นกกระจอก
ไพ่หนึ่งสำรับมี 136 ตัว แบ่งเป็นแบบใหญ่ๆได้ 2 แบบคือแบบตัวเลข และ ตัวอักษร
แบบตัวเลขแบ่งได้อีก 3 แบบคือแบบ ตัวหมื่น , ตัวเชือก และ ตัวเหรียญ
แบบตัวเลขสามารถนำไปจัดได้ทั้ง เรียง (เช่นเรียงเลข 123 เป็นต้น) และ ตอง (ตัวเหมือนกัน 3 ตัว)
แบบตัวอักษรแบ่งได้ 2 แบบคือแบบ ตัวทิศ และ ตัวพิเศษ
แบบตัวอักษรสามารถทำชุด ตอง ได้เท่านั้น ตัวทิศ หากมีตรงกับทิศที่เรามีอยู่ จะได้แต้มมาก ตัวพิเศษ จะเป็นตัวที่ให้แต้มมากเป็นพิเศษ
วิธีการเล่น
ศัพท์เบื้องต้น
ก่อนอื่นมาทำความรู้จักศัพท์ที่ใช้ในการเล่นเบื้องต้นก่อนนะครับ
คู่ คือ การที่มีไพ่เหมือนกัน 2 ตัว
เรียง คือ การที่มีไพ่ชนิดเดียวกัน และมีเลขเรียงกัน
ตอง คือ การมีไพ่เหมือนกัน 3 ตัว
คั่ง คือ การที่มีไพ่เหมือนกัน 4 ตัว
จั่ว คือ การหยิบไพ่จากกองสำรับ
ทิ้ง คือ การนำไพ่ที่ไม่ต้องการในกองของเราออกไป 1 ใบ
เก็บ คือ การนำไพ่ที่คู่ต่อสู้ทิ้งลงมา มาเป็นของเราเอง จะเก็บได้ต่อเมื่อนำมาเข้า ชุดเรียง , ชุดตอง , ชุดคั่ง หรือเก็บมา น๊อค เท่านั้น
น๊อค คือ การมีไพ่อยู่ในมือครบชุดพอดี
น๊อคมืด คือ การน๊อคโดยที่ไม่เก็บไพ่จากคู่ต่อสู้เลยแม้แต่ใบเดียว
วิธีเล่นเบื้องต้น
1. ก่อนอื่น CPU จะทำการแจกไพ่ก่อนคนละ 13 ใบ บางเกมจะมีการให้ทอยลูกเต๋าก่อนเพื่อกำหนดทิศของผู้เล่น และกำหนดผู้เล่นคนแรก กำหนดตัว Dora ซึ่งตัว Dora นี้เป็นตัวโบนัสพิเศษของไพ่ เมื่อได้รับไพ่แล้วเกมก็จะเรียงไพ่ตามแต้มให้เราอัตโนมัตและทำให้มองไพ่ได้ ง่ายขึ้นด้วย
2. คนที่ได้เล่นเป็นคนแรกต้องจั่วขึ้นมา 1 ใบ นำเข้าในชุดไพ่ของตัวเองเป็น 14 ใบ แล้วก็เลือกไพ่ที่ไม่ต้องการทิ้งไป 1 ใบ ให้เหลือ 13 ใบเท่าเดิม วิธีทิ้งไพ่ให้เราพยายามจัดให้ไพ่เราอยู่ในลักษณะที่สามารถน๊อคได้ คือต้องมีชุดเรียงหรือตอง 4 ชุด และคู่ 1 คู่จึงจะน๊อคได้ แต่ไพ่ในมือเรามีอยู่ 13 ใบ ส่วใบที่ 14 ต้องรอเอาจากที่คู่ต่อสู้ทิ้งลงมา หรือ เราจัวขึ้นมาได้เท่านั้น
3. ถ้าจั่วมาแล้วพยายามดูไพ่ที่ไม่เกี่ยวข้องทิ้งออกไป 1 ใบ ให้ไพ่ในมือเป็น 13 ใบเท่าเดิม ก็เป็นอันจบตาของเราแล้วก็เปลี่ยนตาไปให้คู่ต่อสู้เล่นต่อ
4. ต่อมาเป็นตาของคู่ต่อสู้ ก็ปล่อยให้คู่ต่อสู้เล่นไปเองโดยอัตโนมัต ถ้าคู่ต่อสู้มี 3 คนก็จะเวียนไปเรื่อยๆจนกลับมาถึงตาเราหรือถ้าเป็นเกมที่มีคู่ต่อสู้คนเดียว เมื่อคู่ต่อสู้ทำอะไรเรียบร้อยแล้วก็จะเป็นตาของเรา โดยที่คู่ต่อสู้จะทิ้งไพ่มาให้เรา 1 ใบ เราก็จะสามารถเลือกได้ว่าจะเก็บไพ่ของคู่ต่อสู้ที่ทิ้งมาหรือไม่ หรือเราจะจั่วไพ่ใบใหม่ขึ้นมา
การเก็บไพ่
5. ถ้าเราเลือกจะเก็บไพ่ของคู่ต่อสู้ก็อย่าพึ่งกดปุ่มจั่วไป ให้กดเลือกคำสั่งออกมาก่อน (แล้วแต่เกมว่าใช้ปุ่มอะไรนะ ส่วนมากจะใช้ปุ่มแคนเซิลในการกดคำสั่งขึ้นมาน่ะ) ซึ่งจะมี 4 คำสั่งดังนี้
Chii เก็บเข้าชุดเรียง
Pon เก็บเข้าชุดตอง
Kan เก็บเข้าชุดคั่ง
Ron เก็บมาน๊อค
เก็บมาเข้าชุดตอง
คำ สั่งที่ใช้เก็บคือ Pon สมมุติว่าเรามีไพ่อะไรก็ได้อยู่ 1 คู่ แล้วคู่ต่อสู้ทิ้งไพ่ใบที่เราต้องการมาพอดี เราก็สามารถเลือกคำสั่ง เพื่อเก็บไพ่ที่คู่ต่อสู้ทิ้งลงมาให้ไพ่เราเป็นชุดตอง 1 ชุดได้ และเมื่อเก็บมาแล้วต้องวางออกไปให้คู่ต่อสู้เห็นด้วย (ถ้าเป็นตาของคู่ต่อสู้ก็จะเปิดไพ่มาให้เราเห็นเช่นกัน)
ตัวอย่างการใช้คำสั่ง ポン
ถ้ากดใช้คำสั่ง ポン แล้ว จะเก็บไพ่ที่คู่ต่อสู้ทิ้งมาเข้าชุดตอง 1 เหรียญได้ 1 ชุด
พอเราใช้คำสั่ง ポン เรียบร้อยแล้ว เราก็ต้องเลือกทิ้งไพ่ไป 1 ใบ
เก็บมาเข้าชุดเรียง
คำ สั่งที่ใช้เก็บคือ Chii (チー) สมมุติว่าเรามีไพ่ที่ใกล้จะเรียงกันได้แล้วแต่ยังขาดอยู่อีก 1 ใบ แล้วคู่ต่อสู้ทิ้งใบที่เราต้องการลงมาพอดี เราจะสามารถใช้คำสั่ง チー เพื่อเก็บไพ่มาเข้าชุดเรียงของเราได้ โดยที่มื่อเราเก็บมาแล้วอาจจะต้องเลือกว่าจะไปไว้ในชุดไหน ซึ่งอาจจะมีหลายชุดให้เลือกก็ได้ พอเลือกได้แล้วก็ต้องเปิดไพ่ให้คู่ต่อสู้เห็นเช่นเดิม
ตัวอย่างการใช้คำสั่ง チー
เรา ก็ต้องเลือกว่าจะเอาเข้าชุดไหนดี ก็ขอให้เลือกตามความเหมาะสนนะครับ ช่น ในกรณีนี้ควรจะเลือกเข้าชุด 1,2,3 เชือก เหลือ 4,5 เชือกไว้ เพื่อรอดัก 2 ทางคือ 3 หรือ 6 เชือกมาเข้าชุดก็จะได้อีกชุดนึง
หลังจากเลือกคำสั่งนี้แล้วก็ต้องทิ้งไพ่ออกไป 1 ใบเช่นเคย
เก็บมาเข้าชุดสี่ตัว (คั่ง)
คำ สั่งที่ใช้เก็บคือ Kan (カン) ถ้าเรามีไพ่ชุดตองอยู่ในมือแล้วคู่ต่อสู้ทิ้งไพ่แบบเดียวกันออกมาให้อีก 1 ตัวเป็นทั้งหมด 4 ตัว (ไพ่ในสำรับ 1 แบบจะมี 4 ตัวนะ) ถ้าเราต้องการได้แต้มมากขึ้นอีกก็ให้เก็บไพ่ใบนั้นมาเข้าชุดซะ
ตัวอย่างการใช้คำสั่ง カン
กรณีนี้เราควรเก็บเพราะจะได้แต้มมาก ซึ่งเรียกว่า ""กั้งเสียง"" คือมีตัวอักษรครบ 4 ตัว
อ๊ะ! อย่ารีบทิ้งครับ ถ้าราใช้คำสั่ง カン เราไม่ต้องทิ้งไพ่อีกเพราะว่าจำนวนของไพ่จะลงตัวพอดี
เก็บมาน๊อค
คำ สั่งที่ใช้คือ Ron (ロン) ถ้าไพ่ในมือเรามีครบแล้วแต่ยังขาดอยู่อีก 1 ใบก็จะครบ 4 ชุดเรียงหรือตองกับอีก 1 คู่ แล้วคู่ต่อสู้บังเอิญทิ้งตัวที่เราต้องการลงมาพอดี แบบนี้เรียกว่า คู่ต่อสู้ทิ้งตัวโง่ออกมา ถ้าเราเก็บมาเข้าชุดก็จะชนะไปเลย
ตัวอย่างการใช้คำสั่ง ロン
ถ้าคู่ต่อสู้ทิ้ง 6 เชือกออกมาแล้วเราเก็บ 6 เชือกมาเข้าชุดได้ครบชุดพอดี เราก็จะชนะไปเลย
นี่ คือคำสั่งทั้งหมดในการเก็บนะครับ ซึ่งในการเก็บถ้าเราจะเก็บโดยไม่ได้ประโยชน์อะไรก็จะเก็บไม่ได้ ถ้าจะเก็บต้องเก็บมาเข้าชุดอย่างใดอย่างหนึ่งใน 4 อย่างนี้เท่านั้น และเราจะเก็บได้เฉพาะตัวที่คู่ต่อสู้เพิ่งทิ้งมาเท่านั้น เราจะเก็บตัวเก่าที่ทิ้งมาเมื่อตาก่อนไม่ได้
การจั่วไพ่
6. ถ้าเราไม่เก็บแล้วกดปุ่มจั่วไป ก็จะจั่วไพ่ใบใหม่ขึ้นมาและเมื่อจั่วมาแล้วก็จะมีคำสั่งให้ใช้อีก 3 คำสั่งคือ
Kan (カン) จั่วได้ชุดคั่ง
Ri-chi (リーチ) รอ
Tsumo (ツモ) จั่วน๊อค
จั่วมาเข้าชุดคั่ง
คำ สั่งที่ใช้คือ Kan (カン) ถ้าเรามีตองอะไรก็ได้อยู่ แล้วจั่วมาได้ตัวนั้นอีก เราก็ใช้คำสั่งนี้เพื่อเก็บมาเป็นชุดคั่งซึ่งก็จะได้แต้มเพิ่มขึ้นด้วย
ตัวอย่างการใช้คำสั่ง カン
เมื่อใช้คำสั่ง カン แล้วเราต้องจั่วเพิ่มอีก 1 ตัวและเลือกไพ่ทิ้งออกไป 1 ตัวตามกฏนะ
รอน๊อค
คำ สั่งที่ใช้คือ Ri-chi (リーチ) การใช้คำสั่งรอนี้จะใช้ได้เมื่อไพ่ที่มีอยู่ในมือเราใกล้ครบชุดแต่ยังขาด อยู่ 1 ตัว ให้เรากดคำสั่งนี้เพื่อเป็นการบอกให้คู่ต่อสู้รู้ว่าเรารอแล้วนะ
ตัวอย่างการใช้คำสั่ง リーチ
ลอง สังเกตุว่าไพ่ชุดนี้ขาด 2 หรือ 5 เชือกก็จะน๊อคได้แล้ว (ชุดแรกคือ 1,2,3 เหรียญ , ชุดที่สองคือ 2,3,4 เหรียญ , ชุดที่สามคือ 5,6,7 เหรียญ และมีคู่ 2 เชือกอยู่ แต่ชุด 3,4 เชือกยังขาด 2 หรือ 5 เชือกอยู่ก็จะได้ครบชุดพอดี ลองฝึกสังเกตดูนะคับ) ให้เลือกคำสั่ง リーチ แล้วจะมีไม้สีขาวอันเล็กๆมีจุดสีแดงตรงกลางวางลงไป เพื่อบอกให้คู่ต่อสู้รู้ว่าเราจะน๊อคแล้วนะ หลังจากใช้คำสั่งนี้แล้วเกมก็จะเล่นไปโดยอัตโนมัต โดยจะทิ้งตัวที่เราจั่วมาได้ออกไปจนกว่าจะจั่วเจอตัวที่เราต้องการหรือคู่ ต่อสู้ทิ้งตัวที่เราต้องการออกมา ก็จะขึ้นคำสั่งมาให้เราน๊อคได้เลย แล้วการที่เราจะรอได้จะต้องน๊อคมืดเท่านั้นนะ (การน๊อคมืด คือการน๊อคโดยไม่เก็บไพ่จากคู่ต่อสู้เลยแม้แต่ใบเดียว) ถ้าไม่ใช่น๊อคมืดก็จะใช้คำสั่ง リーチ ไม่ได้
จั่วน๊อค
คำสั่งที่ใช้ คือ Tsumo (ツモ) คือเมื่อเรารออยู่ หรือว่าไพ่ในมือมีครบชุดแล้วแต่ยังขาดอยู่ 1 ตัวเท่านั้นก็จะน๊อคแล้วเราโชคดีจั่วได้ตัวที่เราต้องการพอดี เราก็สามารถน๊อคได้โดยใช้คำสั่ง ツモ หากเป็นเกมที่เล่นแบบ 4 คนเราก็จะกินรอบโต๊ะเลย
ตัวอย่างการใช้คำสั่ง ツモ
จั่ว ได้แป๊ะ ลองสังเกตจะเห็นว่าไพ่ในมือเรามีเรียง 123 เหรียญ เรียง 456 เหรียญ เรียง 789 เหรียญ และมีคู่ตง คู่แป๊ะ แบบนี้จะดักได้ 2 ทางคือถ้าเราจั่วได้ไม่ว่าตงหรือแป๊ะแค่ตัวเดียวเราก็จะน๊อคได้เลย ในกรณีนี้เราจั่วได้แป๊ะพอดี เราก็สามารถกดคำสั่ง ツモ เพื่อน๊อคได้เลย
ทั้งหมดที่กล่าวมาก็คือคำสั่งที่ใช้ในการจั่วนะคับ ก็เลือกใช้ให้ถูกตามสถานการณ์แล้วกันนะ
7. เราและคู่ต่อสู้จะผลัดกันไปเรื่อยๆ จนกว่าจะครบ 18 ตา ถ้าหากว่ายังไม่มีใครน๊อคก็จะเปิดไพ่มาดูว่าใครรออยู่รึเปล่า (อาจจะใช้คำสั่งรออยู่ หรือไม่ใช้ก็ได้) ถ้าหากใครรออยู่จะเรียกว่าได้เปรียบ Tenpai (てんぱい) ซึ่งจะได้แต้มไปเล็กน้อย ประมาณ 1000 - 1500 แต่ถ้าไม่ได้รออยู่จะเรียกว่าเสียเปรียบ No-ten (のーてん) ซึ่งจะเสียแต้ม แต่ถ้าได้เปรียบทั้งคู่หรือเสียเปรียบทั้งคู่ ก็จะไม่เสียแต้ม (ถ้าเล่นแค่ 2 คน) พอดูการได้เปรียบเสีบเปรียบแล้วก็เป็นอันจบ 1 กระดานแล้วเริ่มเล่นกันใหม่จนกว่าจะได้แต้มกันตามที่กำหนดไว้ในแต่ละเกม หรือไม่ก็น๊อคกันตามแต่จะกำหนดเอาไว้
8.ถ้าเล่นกระดานใหม่ก็ย้อนกลับไปดูที่ข้อ 1
การน็อคแบบพิเศษ
1. 7 คู่น๊อค ถ้าไพ่อยู่ในมือเป็นคู่ทั้งหมดเลย ก็สามารถน๊อคได้เช่นกัน แต่รอค่อนข้างยากเพราะรอเพียงแค่ตัวเดียวเอง
2. เรื่องของทิศนะครับ คือมีการกำหนดทิศที่เราอยู่ (จะมีเขียนบอกไว้ลองหาดูนะครับ) และทิศจะวนตามผู้เล่นไปเรื่อยๆ ถ้าเราอยู่ในทิศใดแล้วมีไพ่ตองทิศนั้นอยู่ในมือจะเรียกว่าเราได้ ไท้ และถ้าเรามีตองของ ตง ฮวด แป๊ะ ก็เรียกว่าเป็นไท้เช่นกัน ถ้าเรามีไท้มากกว่า 1 ไท้ จะเรียกว่า ยี่ไท้ (2 ไท้) , ซาไท้ (3 ไท้) หรือ สี่ไท้ (4 ไท้) แต้มที่ได้ตะสูงขึ้นตามไท้ที่มีอยู่
สมมุติว่าเราอยู่ทิศตะวันออก
เรียงจากรูปข้างบนแต่ละแถวครับ
= 1 ไท้ มี 2 แบบอะไรก็ได้ = 2 ไท้
= 1 ไท้ มี 3 แบบอะไรก็ได้ = 3 ไท้
= 1 ไท้ มี 4 แบบอะไรก็ได้ = 4 ไท้
= 1 ไท้
ถ้ามีไพ่สะสมไว้มากแต้มก็จะมากตามไปด้วย
= 1 ไท้ มี 3 แบบอะไรก็ได้ = 3 ไท้
= 1 ไท้ มี 4 แบบอะไรก็ได้ = 4 ไท้
= 1 ไท้
ถ้ามีไพ่สะสมไว้มากแต้มก็จะมากตามไปด้วย
3. ถ้ามีทิศที่ตรงกับทิศที่เราอยู่ 4 ตัว (カン) เรียกว่า กั้งเสียง จะได้แต้มมากขึ้น
สมมุติว่าเราอยู่ทิศ =กั้งเสียง
4. การเล่นสี ถ้าไพ่ในมือเราเป็นแบบเดียวกันทั้งหมด เช่น เป็นตัวหมื่นทั้งหมด เป็นตัวเหรียญทั้งหมด หรือเป็นตัวเชือกทั้งหมด จะได้แต้มสูง
สมมุติว่าเราอยู่ทิศ =กั้งเสียง
4. การเล่นสี ถ้าไพ่ในมือเราเป็นแบบเดียวกันทั้งหมด เช่น เป็นตัวหมื่นทั้งหมด เป็นตัวเหรียญทั้งหมด หรือเป็นตัวเชือกทั้งหมด จะได้แต้มสูง
5. ถ้าเราเล่นสีแล้วยังเป็นตองที่เหมือนกันหมดอีก แต้มก็จะได้สูงมากเลย
6. ถ้ามีไพ่ ตง ฮวด แป๊ะ เป็นตอง 2 อย่างและคู่อีก 1 อย่างจะเรียกว่า ฉ้วน ส่วนตัวอื่นเป็นอะไรก็ได้ ก็จะได้แต้มมาก
ทุกแบบ +ตัวอะไรก็ได้ให้ครบชุด
7. ถ้ามีตอง 1 ครบทั้ง 3 สี และตอง 9 กับคู่ 9 อะไรก็ได้ หรือจะเป็นตอง 9 ครบทั้ง 3 สีกับตอง 1 กับคู่ 1 อะไรก็ได้จะเรียกว่า โยเก้า จะได้แต้มสูงมากๆเลย
8. ถ้ามีไพ่ 1 ครบทั้ง 3 สีอย่างละ 1 ตัวมีไพ่ 9 ครบทั้ง 3 สีอย่างละ 1 ตัวและมีไพ่ทิศครบทั้ง 4 ทิศอย่างละตัวกับตัวอักษรพิเศษทุกตัวอย่างละ 1 ตัวส่วนตัวสุดท้ายจะเป็นอะไรก็ได้ที่กล่าวมาทั้งหมดอีก 1 ตัวถ้าจะน๊อคได้ ซึ่งการน๊อคแบบพิศดารนี้เรียกว่า จับซาโยเก้า ซึ่งจะได้แต้มสูงมากๆๆๆๆเลย แล้วก็ทำยากๆๆๆๆที่สุดเลย
+ตัวอะไรก็ได้ที่เหมือนกับตัวในชุดนี้อีก 1 ตัว
9. ทุกข้อที่กล่าวมาต้องน๊อคมืดเท่านั้นนะ
ทุกแบบ +ตัวอะไรก็ได้ให้ครบชุด
7. ถ้ามีตอง 1 ครบทั้ง 3 สี และตอง 9 กับคู่ 9 อะไรก็ได้ หรือจะเป็นตอง 9 ครบทั้ง 3 สีกับตอง 1 กับคู่ 1 อะไรก็ได้จะเรียกว่า โยเก้า จะได้แต้มสูงมากๆเลย
8. ถ้ามีไพ่ 1 ครบทั้ง 3 สีอย่างละ 1 ตัวมีไพ่ 9 ครบทั้ง 3 สีอย่างละ 1 ตัวและมีไพ่ทิศครบทั้ง 4 ทิศอย่างละตัวกับตัวอักษรพิเศษทุกตัวอย่างละ 1 ตัวส่วนตัวสุดท้ายจะเป็นอะไรก็ได้ที่กล่าวมาทั้งหมดอีก 1 ตัวถ้าจะน๊อคได้ ซึ่งการน๊อคแบบพิศดารนี้เรียกว่า จับซาโยเก้า ซึ่งจะได้แต้มสูงมากๆๆๆๆเลย แล้วก็ทำยากๆๆๆๆที่สุดเลย
+ตัวอะไรก็ได้ที่เหมือนกับตัวในชุดนี้อีก 1 ตัว
9. ทุกข้อที่กล่าวมาต้องน๊อคมืดเท่านั้นนะ
การคิดแต้ม
ต่อ
มาก็มาเข้าสู่วิธีคิดแต้มกัน แต่ว่าแต้มในแต่ละเกมจะให้ไม่เท่ากัน
เพราะไพ่นกกระจอกเป็นไพ่ที่มีความอิสระมากดังนั้นเรื่องแต้มจึงขึ้นอยู่กับ
การตกลงกันภายในเกม เพราะฉนั้นผมจะพูดถึงวิธีที่จะได้แต้มมากๆนะครับ
การน๊อคแบบธรรมดา
1.ไพ่ชุดตองจะได้แต้มมากกว่าไพ่ชุดเรียง
2.ถ้ามีไพ่ที่มีสี่ตัว (カン) ก็จะได้แต้มเพิ่มมากขึ้น
3.ถ้าใช้คำสั่ง リーチ ก่อนแล้วค่อยน๊อคจะได้แต้มค่ารอเพิ่มด้วย
4.น๊อคมืดได้แต้มมากกว่าน๊อคแบบเก็บไพ่จากคู่ต่อสู้
5.ถ้ามีตัว (ドラ) จะได้แต้มเพิ่ม
การน๊อคแบบธรรมดา
1.ไพ่ชุดตองจะได้แต้มมากกว่าไพ่ชุดเรียง
2.ถ้ามีไพ่ที่มีสี่ตัว (カン) ก็จะได้แต้มเพิ่มมากขึ้น
3.ถ้าใช้คำสั่ง リーチ ก่อนแล้วค่อยน๊อคจะได้แต้มค่ารอเพิ่มด้วย
4.น๊อคมืดได้แต้มมากกว่าน๊อคแบบเก็บไพ่จากคู่ต่อสู้
5.ถ้ามีตัว (ドラ) จะได้แต้มเพิ่ม
ตัวสัญญาลักษณ์อันนี้ (ロン) มันเป็นภาษาจีนผมไม่สามารถพิมพ์ได้ ต้องขออภัยด้วย
ช่วยกันลงความคิดเห็นหน่อยครับ ว่าบทความนี้ดีหรือไหม ชอบหรือไม่ชอบ
เว็บผมครับ http://gamekao.siam.im
credit :
http://gamekao.blogspot.com/2010/02/mahjong_04.html